دسته بندی مطالب

تشخیص ژنتیک مولکولی مشاوره ژنتیک و بالینی تشخیص سیتوژنتیک تشخیص سیتوژنتیک مولکولی

تشخیص بیماری های متابولیک ارثی؛ پروپیونیک اسیدمیا (Propionic acidemi)

| تعداد بازدید : 5493

بیماری نادر متابولیکی پروپیونیک اسیدمیا  (PA) یک بیماری اتوزومال مغلوب است که از کمبود آنزیم پروپیونیل کوآ کربوکسیلاز که یک آنزیم مولکولی میتوکندری است ناشی می شود  آنزیم پروپیونیل کوآ کربوکسیلاز  باعث تبدیل پروپیونیل کوآ  به  D_متیل مالونیل کوآ می شود. سرانجام  سوکسینیل کوآ که یک واسطه در چرخه ی تری کربوکسیلیک اسید است،تولید می شود. آنزیم متشکل از زیر واحد های β α است و توسط ژن های  PCCAو PCCB کد گذای شده است. فعالیت ضعیف پروپیونیل CoA کربوکسیلاز منجر به انباشت متابولیت های پروپیونیک اسید و پروپیونیل کوآ می شود که می توان آنها را به صورت بیوشیمیایی شناسایی کرد. در بسیاری از کشورها، نوزادان مبتلا به PA ممکن است از طریق غربالگری نوزادان (NBS) تشخیص داده شوند، اگرچه علائم ممکن است غیر ویژه و سن شروع متغیر باشد.

تشخیص بیماری های متابولیک ارثی؛ پروپیونیک اسیدمیا (Propionic acidemi)

تاریخچه:

در سال 1957، یک کودک با پیشرفت مغزی کم، حملات تکراری اسیدوز و سطوح بالای کتون و گلایسین در خون متولد شد. پس از آزمایش، دکتر Barton کشف کرد که علائم در هنگام مصرف اسید آمینه های لوسین، ایزولوسین، والین، متیونین و ترئونین بدتر می شود. در سال 1961، تیم پزشکی در بیمارستان جان هاپکینز در بالتیمور، بیماری با همین علائم با نام بیماری هیپرگلیسمی کتونی منتشر کردند. دانشمندان در سال 1969، با استفاده از اطلاعاتی که از خواهر اصلی بیمار به دست آوردند، متوجه شدند که اختلال پروپیونیک اسیدمیا یک اختلال اتوزومی مغلوب است و این اختلال همراه با اختلال متیل مالونیک اسیدمیا بوسیله نقص در یک مسیر آنزیمی مشابه به وجود می آید.

 

نام های دیگر این بیماری شامل:

  • هیپرگلیسمی همراه با کتواسیدوز و لکوپنی

  • گلیسمی کتونی

  • هیپرگلیسمی کتونی

  • PCC

  • PROP

  • Propionicacidemia

  • کمبود propionyl-CoA کربوکسیلاز

  • پروپیونیک اسیدوریا

 

علائم بیماری پروپیونیک اسیدوریا

علائم در ابتدای دوران نوزادی شایعترین علائم در  PA است. در چند روز اول زندگی نوزادان علائمی چون :

  • بی حالی

  • سوء تغذیه

  • استفراغ

  • ضعف عضلانی

که در صورت عدم درمان می تواند به انسفالوپاتی و نارسایی قلبی و عروقی پیشرفت کند.علائم ممکن است در نوزاد قبل از نتایج NBS قابل مشاهده باشد.

تشخیص دیر هنگام PA  می تواند با مشکلاتی از جمله موارد زیر همراه باشد:

  • تاخیر رشد

  • ناتوانی ذهنی

  • رشد ناکافی

  • شکایت درد مزمن معده

  • عدم تحمل پروتئین

  • سوزش حاد

  • ضعف عضلانی

  • اختلالات حرکتی مانند دیستونی

اختلال با استرس های متابولیک از جمله عفونت، آسیب، یا جراحی می تواند تشدید شود.

از آنجایی که ظهور علائم بالینی در بیماران PA اختصاصی نیست، درمان نامناسب و ناکافی می تواند منجر به تجمع متابولیت ها و در صورت عدم درمان منجر به مرگ شود.

 

تشخیص پروپیونیک اسیدوریا:

PA از کمبود پروپیونیل کوآ کربوکسیلاز(PCC)، آنزیمی که تبدیل پروپیونیل کوآ به متیل مالونیل کوآ را کاتالیز می کند ناشی می شود. در نوزادان مبتلا به PA که تحت بررسی غربالگری نوزادان قرار دارند، C3 (پروپیونیل کارنیتین) افزایش یافته است. آزمایش اسیدهای ارگانیک ادرار در افرادی که علامتدار هستند یا توسط غربالگری نوزادان تشخیص داده شده اند، افزایش 3 هیدروکسی پروپیونات و حضور متیل سیترات، تلیگلیدین، پروپیونیول گلیسین و اسید لاکتیک را نشان می دهد. تست اسیدهای آمینه پلاسما افزایش گلایسین را نشان می دهد. تأیید تشخیص مبتنی بر تشخیص ژن های معیوب در PCCA یا PCCB یا تایید فعالیت معیوب آنزیم PCC است.

 

 

درمان پروپیونیک اسیدوریا:

بیماران مبتلا به اسید پروپیونیک باید در اسرع وقت رژیم غذایی کم پروتئین استفاده کنند و بیمار نیز باید مکمل L _کارنیتین را دریافت کند علاوه بر این بیمار باید به مدت 10 روز در هر ماه برای از بین بردن فلور پروپیوژن زونا آنتی بیوتیک استفاده کند.

پیوند کبد در درمان این بیماران نقش مهمی ایفا می کند و موجب بهبود کیفیت زندگی یک سری از این بیماران شده است.

 

مشاوره ژنتیکی  پروپیونیک اسیدوریا:

پروپیونیوک اسیدیما از طریق اتوزومی مغلوب به ارث می رسد. هر فرزند متولد شده از یک فرد مبتلا دارای 25٪ احتمال ابتلا به این بیماری، احتمال 50٪ حامل و بدون علامت و احتمال 25٪ سالم هستند. آزمایش های تشخیص حامل برای بستگان در معرض خطر و تشخیص های پیش از حاملگی برای افراد در معرض خطر پیشنهاد می شود.

 

شیوع پروپیونیک اسیدوریا:

پروپیونیک اسیدمیا در ایالات متحده حدود 1 در 100000 نفر است. این بیماری در بعضی جمعیت ها مثل گرینلند و عربستان صعودی شایع تر است.

:reference

 Shchelochkov OA, Carrillo N, Venditti C. Propionic acidemia.

2. Wongkittichote P, Mew NA, Chapman KA. Propionyl-CoA carboxylase–a review. Molecular genetics and metabolism. 2017 Oct 7.

3. Hsia T. Organic Acidemia Association Newsletter. UPDATE.;4:5.


نویسندگان

دکتر محمدرضا عزیزی (دکتری علوم آزمایشگاهی بالینی)، یاسمن صافیان اصفهانی، واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی اریترون

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها

 و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

 

ساعت کار آزمایشگاه از 06:30 صبح الی 10 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 7 صبح الی 2 بعد از ظهر

اصفهان / خیابان شیخ صدوق شمالی / خیابان شیخ مفید غربی

جواب آزمایش خود را به آسانی از طریق ربات تلگرامی به آدرس erythronlab_bot@ دریافت نمایید.

شماره تماس : 2-36633621 - 031

شماره فکس: 89784728- 021                                           [email protected]

                                                                                    کد پستی : 76351-81647