دسته بندی مطالب

تشخیص ژنتیک مولکولی مشاوره ژنتیک و بالینی تشخیص سیتوژنتیک تشخیص سیتوژنتیک مولکولی

تفاوت بین آمنیوسنتز و CVS در غربالگری سلامت جنین چیست؟

| تعداد بازدید : 17983

قطعاً در دوران بارداری با آزمایش‌های مختلفی مواجه می شوید که از قبل اطلاعاتی در مورد آنها نداشته‌اید. برخی از این آزمایش‌ها غربالگری و بعضی تشخیصی هستند. آزمایش‌های غربالگری مشخص می‌کند که آیا خطری برای ناهنجاری وجود دارد یا خیر، در حالی‌که آزمایش‌های تشخیصی، مشکل را تائید می‌کنند. آزمایش‌های غربالگری شامل سونوگرافی و آزمایش‌های ویژه خون (غربالگری سه ماهه اول و دوم) است، در حالی‌که نمونه برداری پرزهای جفتی CVS و آمنیوسنتز (amniocentesis) هر دو جزء آزمایش‌های تشخیصی تهاجمی هستند.

تفاوت بین آمنیوسنتز و CVS در غربالگری سلامت جنین چیست؟

آمنیوسنتز و CVS

آمنیوسنتز: جنین در طول دوران بارداری، توسط مایع آمنیوتیک احاطه شده است. مایع آمنیوتیک حاوی سلول‌های زنده جنین و مواد دیگری مثل آلفا فتوپروتئین است. این مواد می‌توانند اطلاعات مهمی در مورد سلامت جنین قبل از تولد ارائه دهند. آمنیوسنتز یکی از آزمایش‌های بارداری است که در آن مقدار کمی از مایع آمنیوتیک از ساک حاملگی دور جنین برداشته می‌شود.

CVS: آزمایش CVS یا نمونه برداری از پرزهای جفتی جنین (Chorionic Villus Sampling) یک آزمایش اولیه و دقیق در بارداری است که ممکن است به عنوان جایگزین آزمایش آمنیوسنتز انجام شود. آزمایش CVS یکی از آزمایش‌های تشخیصی سه ماهه اول بارداری است که در آن نمونه کوچکی از زائده‌های انگشتی بافت جفت (کوریونیک ویلی)، برداشته می‌شود. اطلاعات موجود در این نمونه مشابه اطلاعات خود جنین است و با استفاده از آن می‌توان ناهنجاری‌های کروموزومی و نیز به طور دقیق جنسیت جنین را تعیین کرد (اگر قصد ندارید جنسیت جنین را بدانید حتما به آزمایشگاه اطلاع دهید).

 

آمنیو سنتز و CVS به چه افرادی توصیه می شود:

- افرادی که سن بالای 35 سال داشته باشند.

- افرادی که آزمون غربالگری ان ها در معرض خطر سندرم داون می باشد.

- افرادی که در بارداری قبلی خود، اختلال ژنتیکی را تجربه کرده اند.

- افرادی که در بستگان همسرشان، یک یا چند فرد مبتلا به اختلال ژنتیکی داشته اند، خطر ابتلای فرزندان این افراد به اختلالات ژنتیکی، بیشتر است.

- افرادی که برخی ویژگی های سونوگرافی نوزادشان غیر طبیعی است، مانند جمع شدن مایع در پشت گردن نوزاد و یا نقص قلبی مادرزادی، که نشان دهنده یک اختلال مانند سندرم داون است.

در نهایت، تصمیم نهایی برای انجام این گونه آزمایشات تشخیصی، با خود فرد است. باید به فرد زمان داده شود و در مورد خطرات این روش با فرد صحبت شود. خود فرد تصمیم می گیرد که تا چه حد خواهان اطلاعات اولیه، در خصوص اختلالات احتمالی فرزند خود است

مقایسه بین نمونه برداری پُرزهای جفتی CVS و آمنیوسنتز

 

نمونه‌ برداری پُرزهای جفتی CVS

آمنیوسنتز Amniocentesis

 

چه زمانی اجرا می‌شود؟

 

بین هفته 11 و 13 بارداری.

از هفته 15 تا 22 بارداری.

چگونه اجرا می‌شود؟

 

سی وی اس، شامل گرفت پرزهای بسیار کمی از جفت در حال توسعه، در جایی که به رحم متصل است، می شود. جفت حاوی بافت هایی است که از نظر ژنتیکی، با جنین یکسان است. سی وی اس، از دو طریق قابل انجام است. در اغلب اوقات، سی وی اس از طریق شکم انجام می شود، اما گاهی اوقات هم از طریق دهانه رحم انجام می شود. انتخاب روش سی وی اس، به موقعیت جفت بستگی دارد.

 

با استفاده از پروب سونوگرافی برای هدایت مسیر، یک سوزن مناسب، از طریق شکم و دیواره رحم، وارد جفت می شود. یک مقدار کوچکی از بافت جفت، از طریق سرنگ مکیده می شود. پس از آن سوزن، بیرون آورده می شود و شرایط جنین از طریق سونوگرافی بررسی می شود.

با استفاده از پروب سونوگرافی، برای هدایت مسیر و اطمینان از انتخاب فاصله مناسب از جنین، یک سوزن مناسب، از طریق پوست وارد شکم و رحم می شود. و پس از آن سوزن، وارد مایع آمنیوتیک (مایع احاطه شده در اطراف جنین)، شده و مقدار کمی از آن مایع توسط سرنگ برداشته می شود. سپس سوزن بیرون آورده می شود و شرایط جنین از طریق سونوگرافی بررسی می شود. مایع آمنیوتیک، که شامل سلول های جنین است، برای آزمایش به آزمایشگاه ژنتیک فرستاده می شود.

زمان نمونه گیری چقدر طول می‌کشد؟

 

20-30 دقیقه

15-20 دقیقه

پس از آزمایش ، در چه صورتی باید به پزشک اطلاع داد؟

اگر تب یا خونریزی، ترشحات واژینال، دارید یا درد در ناحیه شکم شما بیشتر از یک گرفتگی ساده است، حتما به پزشک اطلاع دهید.

میزان دقت چقدر است؟

دقت این آزمایش برای تشخیص ناهنجاری‌های کروموزومی 98 درصد است.

دقت آمنیوسنتز در حدود 99.4 درصد است. گاهی به دلیل خطای فنی در جمع‌آوری میزان کافی مایع آمنیوتیک، یا عدم رشد سلول‌های جمع آوری پس از کشت، جواب نادرستی ارائه می‌دهد.

خطرات چیست؟

 

خطر سقط جنین خودبخودی حدود 2-3 درصد است. خطر کمی برای عفونت وجود دارد، اما از آنجایی‌که این روند به روشی استریل اجرا می‌شود، خطر این مشکل ناچیز است.

براساس تخصص پزشک اجرا کننده، خطر سقط جنین خود‌بخودی حدود یک تا هفت دهم درصد است. خطر بسیار کمی برای عفونت وجود دارد.

پس از آن چه کنم؟

 

استراحت کردن پس از نمونه برداری بسیار اهمیت دارد. همچنین باید از انجام فعالیت‌های خسته کننده یا آمیزش جنسی پرهیز شود تا احتمال سقط جنین خود‌بخودی افزایش نیابد.

آیا دردناک است؟

 

از آنجایی که روندی نسبتاً عمیق است، احتمال دارد، دردناک باشد. ممکن است، برخی از پزشکان متخصص آنرا با بی‌حسی موضعی اجرا کنند.

افراد مختلف چارچوب تحمل درد متفاوتی دارند، اما اکثر بانوان می‌گویند که گرچه این روند چندان دردناک نیست، ولی زمانی‌که مایع بیرون کشیده می‌شود، احساسی عجیبی داشته اند.

پس از آن چه نوع دردی را باید انتظار داشته باشم؟

برخی از بانوان دردی مشابه درد پریود زیر شکم‌شان احساس می‌کنند.

آیا می‌توانم مسکنی برای درد مصرف کنم؟

آری، مطمئنا می‌توانید دارویی (پاراستامول) استفاده و استراحت کنید (با مشورت پزشک).

چه زمانی باید نگران باشم؟

اگر درد ادامه یافت یا اگر دچار انقباضات مداوم شدید و یا اگر متوجه ترشح خون یا مایعات شدید و یا اگر دچار تب شدید، فوراً باید به پزشک‌تان مراجعه کنید.

برای دریافت نتایج چه زمانی طول می‌کشد؟

براساس این‌که آزمایش به چه منظوری صورت گرفته باشد، نتایج تجزیه و تحلیل کروموزومی بین 48-72 ساعت زمان نیاز خواهد داشت. اما برای برای تجزیه و تحلیل DNA، یک تا دو هفته زمان مورد نیاز خواهد بود. اگر سلول‌های جنین به رشد نیاز داشته باشد، این زمان طولانی‌تر می‌شود.

برای آزمایشی که تنها به دنبال اختلالات کروموزومی معمول 13، 18، 21 و X و Y می‌گردد، نتایج بین 48-72 ساعت زمان می‌برد. برای تصویری کامل از کروموزوم‌ها (karyotype)، بین 2-4 هفته به زمان نیاز دارند . برای آزمایش DNA در رابطه با یک بیماری خاص، گاهی ممکن است، برای نتیجه 4-6 هفته زمان ببرد.

 

 

 

تصمیم‌گیری بین آمنیوسنتز و CVS

هر دو آزمایش می‌تواند نشانگر این باشد که آیا کودک دارای مشکل کروموزومی یا نقص‌های خاصی است یا خیر. آزمایش CVS در دوران بارداری زودتر و معمولاً بین هفته‌های ۱۱ و ۱۴ انجام می‌شود، بنابراین شما می‌توانید هرچه زودتر در مورد شرایط کودک اطلاعات کسب کنید. اگر همه چیز خوب باشد، ذهن شما به همان اندازه زودتر آرام می‌شود، اما اگر یک مشکل جدی وجود داشته باشد و شما تصمیم بگیرید به بارداری پایان دهید، از آنجا که هنوز در سه ماهۀ اول بارداری هستید، ختم بارداری برای شما مشکلات کمتری ایجاد خواهد کرد. از سوی دیگر ممکن است پزشک تشخیص بدهد که قبل از انجام این آزمایش تهاجمی، منتظر نتایج غربالگری سه ماهۀ دوم باشد که در این شرایط، آزمایش آمنیوسنتز تنها انتخاب شما خواهد بود. عوامل دیگری نیز ممکن است بر تصمیم شما تأثیر بگذارد. برای مثال اگر شما در معرض خطر بالا برای داشتن یک نوزاد با نقص‌های لولۀ عصبی هستید، ممکن است از آنجا که cvs نمی‌تواند این نقص‌ها را تشخیص دهد، تصمیم به انجام آمنیوسنتز بگیرید. اگرچه این مشکلات معمولاً با یک سونوگرافی در اواسط دورۀ بارداری نیز تشخیص داده می‌شود. تصور بر این بوده است که آزمایش cvs، آمار بالاتری از سقط جنین را در مقایسه با آزمایش آمنیوسنتز دارد، اما تحقیقات نشان می‌دهد که چنین نیست. پزشکان باتجربه و مراکز پزشکی که بسیاری از این آزمایش‌ها را انجام داده‌اند، می‌توانند احتمال رسیدن هر گونه آسیبی را به جنین طی انجام این آزمایش‌ها کاهش دهند.

reference:

: https://www.babycenter.com/0_chorionic-villus-sampling-cvs_328.bc


نویسندگان

دکتر محمد امین طباطبائی فر (متخصص ژنتیک پزشکی)، زهرا کاظم زاده ، سینا نره ای، واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی اریترون

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها

 و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

 

ساعت کار آزمایشگاه از 06:30 صبح الی 10 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 7 صبح الی 2 بعد از ظهر

اصفهان / خیابان شیخ صدوق شمالی / خیابان شیخ مفید غربی

جواب آزمایش خود را به آسانی از طریق ربات تلگرامی به آدرس erythronlab_bot@ دریافت نمایید.

شماره تماس : 2-36633621 - 031

شماره فکس: 89784728- 021                                           [email protected]

                                                                                    کد پستی : 76351-81647