دسته بندی مطالب

تشخیص ژنتیک مولکولی مشاوره ژنتیک و بالینی تشخیص سیتوژنتیک تشخیص سیتوژنتیک مولکولی

مروری بر رنج نرمال تست های آزمایشگاهی

| تعداد بازدید : 48768

خیلی از افراد پس از انجام آزمایشهای پزشکی و دریافت برگه نتایج، علاقه‌مندند پیش از بازگشت نزد پزشکشان برای مطلع شدن از معنا و مفهوم اعداد و حروف اختصاری متعدد و ظاهرا عجیب و غریب، بدانند که حداقل برخی از این حروف و اعداد به چه امری اشاره دارد. در این مقاله  برخی از اصطلاحات آزمایشگاهی و رنج نرمال آنها مطرح شده است.
 

 

مروری بر رنج نرمال تست های آزمایشگاهی

 آزمایشات انعقاد خون
CT : مقادیرB.U.N بطور ساده زمان لخته شدن خون را نشان می‌دهد.
PT زمان پروترومبین : از علل افزایش PT به تنهایی، می‌توان به کمبود فاکتور VII و XIII اشاره کرد. از عل افزایش PT کمبود فاکتورهای I، II، V و X اشاره کرد.
PTT : از علل افزایش PTT به تنهایی می‌توان به کمبود فاکتورهای VIII، IX، XI و XII اشاره کرد.
TT : زمان ترومبین – با اختلالات مربوط به فیبرینوژن، دچار افزایش می‌شود.

 

آزمایشات فاز التهابی و ایمنی
ESR : سرعت رسوب گویچه های سرخ آزمایشی کلی و غیر اختصاصی که در تمام بیماری های التهابی بالا می رود
C-Reactive-protein یا CRP : نشانگر التهاب حاد است . در بسیاری از بیماری های خود ایمنی و التهابی و عفونی و همچنین در انتهای بارداری بالا می رود
Anti-DNA,RF,ANA,…(آزمایشات خود ایمنی) : هر کدام از این فاکتور ها یا هر یک از انواع آنها در انواع خاصی از بیماری های خود ایمنی بالا می روند و احتمال ابتلا به این بیماری ها را مطرح می سازند.

 

آزمون خونی بارداری
بتا HCG : مقادیر بالای بتا HCG ، معمولاً نشان دهنده حاملگی می‌باشد ولی در موارد نادر، در تومورهای تخمدان، بارداری چندقلو و برخی حاملگیهای غیرطبیعی، بیش از حد انتظار بالا می‌رود.

 

آزمون های عملکرد تیروئیدی
T4 (کل T4) : در هیپرتیروئیدی (پرکاری تیروئید به دلایل مختلف) و داروهایی همانند استروژن، متادون و کلوفیبرات بالا می‌رود.
T3 (کل T3) : در تیروئیدیت، پرکاری تیروئید، سرطان تیروئید و مصرف برخی داروها بالا می‌رود. در بیماریهای مزمن و سوء تغذیه، کم‌کاری تیروئید و مصرف برخی داروها پایین می‌آید.
FT4 (آزادT4) : میزان هورمون تیروکسین که در خون آزاد است (و به پروتئین‌ها متصل نیست) را نشان می‌دهد. به همین دلیل تحت تأثیر بیماریهای دیگر قرار نمی‌گیرد.
RT3U : نشاندهنده برداشت هورمون T3 توسط خون است و همانند T4 در بیماریهای مختلف بالا یا پایین می‌رود.
TSH : توسط هیپوفیز ترشح می‌شود و باعث ترشح هورمونها از تیروئید می‌گردد. در کم‌کاری تیروئید و مصرف برخی داروها، مقدار آن افزایش می‌یابد.

 

آزمون عملکرد کبد
SGPT یا ALT : در بیماریهای کبدی، بیماریهای کلیوی، پانکراتیت، مصرف الکل میزان آن بالا می‌رود. همچنین در بسیاری از بیماریهای التهابی میزان آن افزایش می‌یابد.
SGOT یا AST : در بیماریهای قلبی، پانکراتیت، بیماریهای کبدی، بیماریهای عضلانی، مصرف الکل و آسیب‌های جسمانی میزان آن بالا می‌رود. همچنین در بسیاری از بیماریهای التهابی میزان آن افزایش می‌یابد.
AL.ph فسفاتاز قلیایی : در رشد استخوانی، بدخیمی‌ها، ترمیم شکستگی‌ها، بیماری پاژه، بیماریهای کبدی، نارسایی قلبی، بارداری، پرکاری غده پاراتیرویید و بسیاری بیماریهای دیگر بالا می‌رود.
Bilirubin : افزایش آن باعث بروز پدیده زردی می‌شود. در آسیبها و بیماریهای کبدی، انسداد مجاری صفراوی، همولیز و گرسنگی میزان آن افزایش می‌یابد. انسداد مجاری صفراوی و بیماریهای مربوط به آن، منجر به بالا رفتن بیلی‌روبین مستقیم می‌شوند.
Albumin : در حالاتی نظیر کم آبی و دیابت بی‌مزه، میزان آن افزایش می‌یابد. در بیماریهای کبدی، CF، سوء تغذیه، IBD، برخی بیماریهای کلیوی و کبدی، برخی انواع بدخیمی‌ها و برخی بیماریهای بافت همبند میزان آن کاهش می‌یابد.

 

آزمایش مدفوع

در این آزمایش، مقدار اندکی از مدفوع، از جهت وجود انگل و باکتریهای غیرطبیعی، همچنین وجود خون، مورد ارزیابی میکروسکوپی قرار می‌گیرد . علاوه بر تشخیص خون و عفونت، آزمایش مدفوع در تشخیص برخی بیماریهای گوارشی و تغذیه‌ای نیز کمک‌کننده است. – در صورت وجود خونریزی قابل توجه از دستگاه گوارش (همانند زخم معده)، در مدفوع مقادیر زیادی خون در مدفوع دیده می‌شود. ولی خونریزی‌های کوچکتر و مزمن‌تر، تنها با آزمایش میکروسکوپی قابل مشاهده هستند. به وجود مقادیر اندک خون در آزمایش میکروسکوپی، خون مخفی یا Occult Blood (به اختصار: O.B) گفته می‌شود. – از آنجا که درصد زیادی از حجم مدفوع از باکتریهای طبیعی روده تشکیل شده، در آزمایش مدفوع، فقط وجود انگلها یا باکتریهای بیماریزا گزارش می‌گردد. – ممکن است قبل از انجام آزمایش، از شما خواسته شود از خوردن غذاها یا داروهای خاصی پرهیز نمایید. عدم توجه به این دستورات، ممکن است به گزارش مثبت کاذب یا منفی کاذب وجود خون در مدفوع بیانجامد.

 

 آزمایش ادرار
color : رنگ ادرار، علاوه بر بیماریهای مختلف، از نوع غذا و میزان مایعات مصرف شده نیز تأثیر می‌گیرد.
S.G وزن مخصوص : علاوه بر برخی بیماریها، به ساعت انجام آزمایش، میزان مصرف مایعات و میزان فعالیت و ورزش نیز بستگی دارد.
گلوکز، کتون، پروتئین : در صورت وجود در ادرار، ممکن است نشانه اختلال عملکرد کلیه یا برخی بیماریهای متابولیک باشند.
نیتریت، گلبول سفید و گلبول قرمز : وجود گلبول سفید (Leukocytes) یا گلبول قرمز در ادرار ممکن است بدلیل عفونت یا آسیب مجاری ادراری باشد.
(U/C) کشت ادرار : طولانی‌تر از آزمایش ساده ادرار است. نمونه ادرار جهت رشد باکتریهای بیماریزا کشت داده می‌شود و در صورت وجود باکتری، حساسیت آن به آنتی‌بیوتیکهای مختلف، ارزیابی و گزارش می‌شود.

 

آزمون‌های عملکرد کلیه‌
خون :
BUN اسیداوریک و کراتینین خون : مقادیرB.U.N اسیداوریک و کراتینین خون، در بسیاری از بیماریهای کلیه، همچنین در برخی بیماری‌های کبد، عضلات و … افزایش می‌یابد.
ادرار :
پروتئین ادرار ۲۴ ساعته : در بسیاری از بیماریهای کلیه مقدار آن افزایش می‌یابد. از آنجا که مقدار پروتئین و کراتینین ادرار در ساعات مختلف شبانه‌روز بسیار متغیر است، جمع‌اوری دقیق و صحیح ادرار در طول ۲۴ ساعت اهمیت فراوانی در نتایج این دو آزمایش دارد.
Creatinine (ادرار ۲۴ ساعته) : در بارداری، فعالیت شدید و برخی موارد دیگر بالا می‌رود. در بسیاری از بیماری‌های کلیه، نارسایی قلبی، شوک و کم‌آبی پایین‌ می‌آید.

 

 آنتی‌ژن اختصاصی پروستات
PSA : نوعی گلیکوپروتئین (ترکیبی از پروتئین و قند) است که در سلولهای پروستات در مردان وجود دارد. این آنتی‌ژن، به مقادیر کم در خون تمامی مردان یافت می‌شود ولی در بیماریهای پروستات، مقدار ان بالا می‌رود. از آنجایی که این آزمون،‌ ممکن است در مواردی بطور کاذب، منفی باشد، لازم است همواره همراه با معاینات بالینی انجام گردد. بهرحال انجام معاینه بالینی بهمراه اندازه‌گیری سطح PSA، در مردان میانسال و بعد از آن، در تشخیص زودهنگام بیماریهای پروستات، بخصوص سرطان پروستات، بسیار مفید است.

 

 آنزیمهای قلبی
CK : در بیماریهای قلبی و سکته قلبی، عفونتهای ویروسی، کم‌کاری تیروئید، بیماریهای عضلانی، فعالیت و استرس شدید میزان آن بالا می‌رود. CK-MB بسیار اختصاصی‌تر است ولی در بیماریهای عضلانی و نیز در ورزشکاران ممکن است بالا برود.
Troponin T Troponin I : در انفارکتوس و ایسکمی قلبی افزایش می‌یابد. بسیار اختصاصی است ولی ممکن است در آنژین صدری ناپایدار و نارسایی مزمن کلیه هم بالا رود.
AST : در نارسایی حاد کلیه، انفارکتوس قلبی، هپاتیت، کم‌خونی، پانکراتیت، بیماریهای ویروسی و عضلانی میزان آن بالا‌ می‌رود.
LDH : در انفارکتوس قلبی، بیماری کبدی، کم‌خونی، پانکراتیت و آسیب عضلانی، مقادیر آن (با تأخیر) بالا می‌رود.

 

پاپ اسمیر دهانه رحم
در آزمایش پاپ اسمیر، با نمونه‌برداری از سلولهای سرویکس، احتمال بروز ناهنجاری یا بیماری در این بخش از دستگاه تناسلی زنانه بررسی می‌گردد. سرویکس، به محل اتصال رحم به واژن گفته می‌شود و ازجمله شایعترین مکانهای بروز سرطان در زنان است.پاپ اسمیر، راهی مناسب جهت تشخیص زودهنگام یا جلوگیری از بروز سرطان سرویکس است. در روش پاپ اسمیر، به کمک یک برس ظریف و کوچک، از سلولهای مخاط سرویکس نمونه‌برداری می‌شود و بررسی لازم بعمل می‌آید. توصیه می‌شود تمامی بانوان متأهل بین ۲۰ تا ۶۵ سالگی، هر ۳ تا ۵ سال تحت آزمایش پاپ اسمیر قرار گیرند. چنانچه آزمایش پاپ اسمیر، دچار درجاتی از تغییرات باشد، ممکن است بنا به صلاحدید پزشک، نیاز به دفعات بیشتری از پاپ اسمیر، یا آزمایشهای دیگر باشد. چنانچه آزمایش پاپ اسمیر به موقع انجام شده باشد، بیش از ۹۵% از تغییرات گزارش شده در پاپ اسمیر، به حالت طبیعی برمی‌گردند و سایر موارد نیز بخوبی قابل درمان می‌باشند.

 

چربیهای خون، کلسترول و تری‌گلیسیرید
TG (تری گلیسرید) : در چاقی، برخی اختلالات ارثی، بیماریهای کبد، کلیه و پانکراس، مقدار آن بالا می‌رود. در سوء تغذیه، مقدار آن پایین می‌آید.
Cholesterol کلسترول خون : علاوه بر نوع تغذیه، در کم‌کاری تیروئید، دیابت، بارداری و برخی بیماریهای کلیه و کبد بالا می رود. ممکن است کلسترول بصورت خانوادگی بالا باشد.
LDL : افزایش آن با افزایش خطر عوارض قلبی – عروقی همراه است.
HDL : در صورت کاهش به کمتر از ۴۰، خطر عوارض قلبی – عرقی افزایش می‌یابد. نسبت LDL به HDL ۴ باشد.

 

 شمارش کامل سلولهای خون
Hg (هموگلوبین) ، RBC (گلبول قرمز) : هموگلوبین، مسئول حمل اکسیژن در داخل سلولهای قرمز خون است. پرخونی، کمبود مزمن اکسیژن، تشنگی، از عوامل افزایش RBC و Hg می‌باشند. کاهش این مقادیر، نشانه کم‌خونی (به هر دلیل) می‌باشد.
HCT (هماتوکریت) : هماتوکریت، بیانگر حجمی از خون است که توسط سلولهای قرمز اشغال شده و به اندازه و تعداد سلولهای قرمز بستگی دارد. شاخصهای دیگر، نشانه‌هایی از حجم متوسط سلولهای قرمز و میزان هموگلوبین موجود در آنها می‌باشد. دانستن آنها در تشخیص نوع کم‌خونی یا سایر بیماریهای مرتبط به سلولهای قرمز، مفید است.
WBC (گلبول سفید) : در عفونت حاد، التهاب، صدمات و سرطانهایی مثل لوسمی بالا می‌رود. در برخی بیماریهای ایمنی، پس از برخی بیماریهای ویروسی و برخی بیماریهای مادرزادی کاهش می‌یابد.
Differential : نوتروفیلها، ائوزینوفیلها، بازوفیلها. لنفوسیتها و مونوسیتها، هرکدام درصد خاصی از سلولهای سفید را تشکیل می‌دهند و در جریان بیماریهای مختلف التهابی و عفونی، رده‌های مختلفی از آنها تغییر می‌کنند.
Plt (پلاکتها) : افزایش تعداد آنها با افزایش خطر تشکیل لخته در خون و کاهش تعداد آنها با خطر اختلال در انعقاد خون همراه است. به دلایل متعددی ممکن است تعداد پلاکتها در خون تغییر کند.

 

گازهای خون شریانی
PH : نشاندهنده میزان اسیدیته خون. مقادیر آن تحت تأثیر کارکرد صحیح کلیه، ریه و متابولیسم بدن است.
PCO2 : نشاندهنده فشار گاز دی‌اکسید کربن و اکسیژن مقادیر آنها تحت تأثیر عملکرد ریه‌هاست.
PO2 : نشاندهنده فشار گاز دی‌اکسید کربن و اکسیژن مقادیر آنها تحت تأثیر عملکرد ریه‌هاست.
HCO3 : بسته به عملکرد ریه، کلیه، اسیدیته و متابولیسم بدن، تغییر می‌کند.
O2 (اشباع اکسیژن) : نشاندهنده کفایت اکسیژن‌رسانی خون به بدن

 

هورمونهای جنسی زنانه
LH : افزایش شدید آن در میانه چرخه قاعدگی، منجر به تحریک تخمک‌گذاری می‌شود. پس از آن بمدت یک هفته بالا می‌ماند تا باعث ترشح پروژسترون از جسم زرد گردد.
FSH : FSH باعث رسیدگی تخمکها و ترشح استرادیول در نیمه اول چرخه قاعدگی می‌شود.
estradiol استرادیول : همزمان با تحریک تخمدان و بلوغ تخمکها، میزان آن بالاتر می‌رود. در بررسی تخمدانها، جفت و غدد فوق کلیه دارای کاربرد است.
progesterone پروژسترون : پس از تخمک‌گذاری، پروژسترون داخل رحم را جهت بارداری آماده می‌کند. در اوایل بارداری، سطح پروژسترون، همچنان بالا می‌رود.
prolactin پرولاکتین : از غده هیپوفیز ترشح می‌شود و مسئول نمو پستانها و ترشح شیر است. در بیماریهایی مثل آدنوم هیپوفیز، استرس و کم‌کاری تیروئید میزان آن بالا می‌رود.

Blood Test Reference Range Chart

Test

Reference Range (conventional units)

17 Hydroxyprogesterone (Men)

0.06-3.0 mg/L

17 Hydroxyprogesterone (Women) Follicular phase

0.2-1.0 mg/L

25-hydroxyvitamin D (25(OH)D)

8-80 ng/mL

Acetoacetate

<3 mg/dL

Acidity (pH)

7.35 – 7.45

Alcohol

0 mg/dL (more than 0.1 mg/dL normally indicates intoxication) (ethanol)

Ammonia

15 – 50 µg of nitrogen/dL

Amylase

53 – 123 units/L

Ascorbic Acid

0.4 – 1.5 mg/dL

Bicarbonate

18 – 23 mEq/L (carbon dioxide content)

Bilirubin

Direct: up to 0.4 mg/dL

Total : up to 1.0 mg/dL

Blood Volume

8.5 – 9.1% of total body weight

Calcium

8.5 – 10.5 mg/dL (normally slightly higher in children)

Carbon Dioxide Pressure

35 – 45 mm Hg

Carbon Monoxide

Less than 5% of total hemoglobin

CD4 Cell Count

500 – 1500 cells/µL

Ceruloplasmin

15 – 60 mg/dL

Chloride 

98 – 106 mEq/L

Complete Blood Cell Count (CBC)

Tests include: hemoglobin, hematocrit, mean corpuscular hemoglobin, mean corpuscular hemoglobin concentration, mean corpuscular volume, platelet count, white Blood cell count

Copper

Total: 70 – 150 µg/dL

Creatine Kinase (CK or CPK)

Male: 38 – 174 units/L

Female: 96 – 140 units/L 

Creatine Kinase Isoenzymes

5% MB or less

Creatinine

0.6 – 1.2 mg/dL

Electrolytes

Test includes: calcium, chloride, magnesium, potassium, sodium

Erythrocyte Sedimentation Rate (ESR or Sed-Rate)

Male: 1 – 13 mm/hr

Female: 1 – 20 mm/hr

Glucose

Tested after fasting: 70 – 110 mg/dL

Hematocrit

Male: 45 – 62%

Female: 37 – 48%

Hemoglobin

Male: 13 – 18 gm/dL

Female: 12 – 16 gm/dL

Iron

60 – 160 µg/dL (normally higher in males)

Iron-binding Capacity

250 – 460 µg/dL

Lactate (lactic acid)

Venous: 4.5 – 19.8 mg/dL

Arterial: 4.5 – 14.4 mg/dL

Lactic Dehydrogenase

50 – 150 units/L

Lead

40 µg/dL or less (normally much lower in children)

Lipase

10 – 150 units/L

Zinc   B-Zn

70 – 102 µmol/L

Lipids:

Cholesterol

Less than 225 mg/dL (for age 40-49 yr; increases with age)

Triglycerides

10 – 29 years  

53 – 104 mg/dL

30 – 39 years  

55 – 115 mg/dL

40 – 49 years  

66 – 139 mg/dL

50 – 59 years  

75 – 163 mg/dL

60 – 69 years  

78 – 158 mg/dL

   >  70 years  

83 – 141 mg/dL

Liver Function Tests

Tests include : bilirubin (total), phosphatase (alkaline), protein (total and albumin), transaminases (alanine and aspartate), prothrombin (PTT)  

Magnesium

1.5 – 2.0 mEq/L

Mean Corpuscular Hemoglobin (MCH)

27 – 32 pg/cell

Mean Corpuscular Hemoglobin Concentration (MCHC)

32 – 36% hemoglobin/cell

Mean Corpuscular Volume (MCV)

76 – 100 cu µm

Osmolality

280 – 296 mOsm/kg water

Oxygen Pressure

83 – 100 mm Hg

Oxygen Saturation (arterial)

96 – 100%

Phosphatase, Prostatic

0 – 3 units/dL (Bodansky units) (acid)

Phosphatase

 50 – 160 units/L (normally higher in infants and adolescents) (alkaline)

Phosphorus

3.0 – 4.5 mg/dL (inorganic)

Platelet Count

150,000 – 350,000/mL

Potassium

3.5 – 5.0 mEq/L

Prostate-Specific Antigen (PSA)

0 – 4 ng/mL (likely higher with age)

Proteins:

Total

 6.0 – 8.4 gm/dL

Albumin

3.5 – 5.0 gm/dL

Globulin

2.3 – 3.5 gm/dL

 

 

Prothrombin (PTT)

25 – 41 sec

Pyruvic Acid

0.3 – 0.9 mg/dL

Red Blood Cell Count (RBC)

4.2 – 6.9 million/µL/cu mm

 

Sodium

135 – 145 mEq/L

Thyroid-Stimulating Hormone (TSH)

0.5 – 6.0 µ units/mL

Transaminase:

Alanine (ALT)

1 – 21 units/L

Aspartate (AST)

7 – 27 units/L

 

 

Urea Nitrogen (BUN)

7 – 18 mg/dL

BUN/Creatinine Ratio

5 – 35

Uric Acid

Male   

2.1 to 8.5 mg/dL (likely higher with age)

Female   

2.0 to 7.0 mg/dL (likely higher with age)

Vitamin A

30 – 65 µg/dL

WBC (leukocyte count and white Blood cell count)

4.3-10.8 × 103/mm3

White Blood Cell Count (WBC)

4,300 – 10,800 cells/µL/cu mm

Dr. A.H. Serdar


نویسنده

واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی اریترون

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها

 و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

 

ساعت کار آزمایشگاه از 06:30 صبح الی 10 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 7 صبح الی 2 بعد از ظهر

اصفهان / خیابان شیخ صدوق شمالی / خیابان شیخ مفید غربی

جواب آزمایش خود را به آسانی از طریق ربات تلگرامی به آدرس erythronlab_bot@ دریافت نمایید.

شماره تماس : 2-36633621 - 031

شماره فکس: 89784728- 021                                           [email protected]

                                                                                    کد پستی : 76351-81647