دسته بندی مطالب

تشخیص ژنتیک مولکولی مشاوره ژنتیک و بالینی تشخیص سیتوژنتیک تشخیص سیتوژنتیک مولکولی

تکنیک هیبریداسیون در محل (FISH) Flourescent In Situ Hybridization

| تعداد بازدید : 16586

تکنیک هیبریداسیون در محل (FISH) در سال ۱۹۶۹ توسط Gall and Pardue  و همچنین Jone  و همکاران ابداع گردید.FISH  یک تکنیک در سیتوژنتیک پزشکی به شمار می رود و با استفاده از تکنیک FISH می توان محل یک ژن و یا بخشی از یک ژن را بر روی کروموزوم تعیین کرد. در تکنیک FISH از پروب های (کاوشگرهای) فلوئورسنت استفاده می شود. این پروب ها بخشی از مولکول DNA و یا RNA است که مکمل توالی های ویژه ای بر روی کروموزوم ها بوده و به آن ها متصل می شود. وسیله مورد نیاز جهت مطالعه در تکنیک FISH میکروسکوپ فلورسانس می باشد. تکنیک FISH یک روش قدرتمند برای تشخیص ناهنجاری های کروموزومی و سایر جهش های ژنتیکی به حساب می آید.

تکنیک هیبریداسیون در محل (FISH) Flourescent In Situ Hybridization

مراحل تکنیک FISH

  1. ابتدا پروبی (کاوشگر) که توالی آن مکمل توالی مورد نظر است ساخته می شود. پس از ساخت پروب، آن را توسط مواد فلورسنت نشاندار می کنند.

  2. ثابت کردن نمونه ها (کروموزوم ها) بر روی اسلاید و دناتوره کردن و جدا سازی رشته های DNA از یکدیگر

  3. دناتوره و جداسازی رشته های DNA پروب از همدیگر و قراردادن آن ها بر روی اسلاید. در این مرحله به پروب فرصت داده می شود تا به توالی مکمل خود متصل شود.

  4. شستن پروب های اضافه و مشاهده کروموزوم ها توسط میکروسکوپ فلورسنت. پروب ها در زیر میکروسکوپ به صورت سیگنال های فلورسنت مشاهده می شوند. تعداد سیگنال ها بستگی به تعداد توالی مکمل دارد که پروب به آن ها متصل شده است.

به طور کلی سه نوع پروب در تکنیک FISH مورد استفاده قرارمی گیرند که هر کدام کاربرد متفاوتی دارند.

  1. پروب های مخصوص جایگاه (locus specific probes): این پروب ها به جایگاه ویژه ای از کروموزوم متصل می شوند. کاربرد این پروب ها در مواردی است که بخواهیم جایگاه یک ژن را بر روی کروموزوم ها تعیین کنیم.

  2. پروب های تکراری سانترومری یا آلفوئید (Alphoid or centromeric repeat probes): این پروب ها از توالی های تکراری که در محل سانترومر کروموزوم قرار گرفته اند ساخته می شوند. کاربرد این پروب ها زمانی است که بخواهیم ببینیم آیا در یک فرد چه تعداد کپی از کروموزوم ها وجود دارد.

  3. پروب های کروموزومی (Whole chromosome probes): این پروب ها مجموعه ای از چند پروب کوچکتر هستند که هرکدام به توالی ویژه ای بر روی کروموزوم متصل می شوند. هریک از این پروب ها توسط رنگ فلورسانس متفاوتی نشان دار می شوند و در نتیجه هر کروموزوم با رنگ متفاوتی شناسایی می شوند. از این پروب ها در شناسایی ناهنجاری های کروموزومی (به طور مثال زمانی که یک قطعه از یک کروموزوم به انتهای کروموزوم دیگر متصل می شود) استفاده می شود.

 

 

مراحل انجام تکنیک FISH

 

کاربرد FISH

از جمله کاربردهای FISH می توان به موارد زیر اشاره کرد

  1. تشخیص ناهنجاری های تعدادی و ساختاری (جابجایی ها، حذف و مضاعف شدگی ها) کروموزومی

  2. شناسایی کروموزوم های مارکر

  3. تعیین محل ژن های خاص بر روی کروموزوم

  4. آنالیز ساختمانی ژنوم

  5. تعیین سطح پلوئیدی

  6. تشخیص نوع و مرحله انواع سرطان ها

  7. تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی(PGD)

 

 

شکل بالا یک سلول موجود در مایع آمنیون را نشان می دهد که با استفاده از تکنیک FISH وجود سه کپی از کروموزوم 21 در آن تشخیص داده شده است. سینگال های قرمز مربوط به کروموزوم 21 می باشد. بنابراین جنین مبتلا به سندرم داون (تریزومی 21) می باشد.

 

References

Brandriff, B., Gordon, L. and Trask, B. (1991) 'DNA sequence mapping by fluorescence in situ hybridization', Environmental and molecular mutagenesis, 18(4), 259-262.

Fan, Y.-S., Davis, L. M. and Shows, T. B. (1990) 'Mapping small DNA sequences by fluorescence in situ hybridization directly on banded metaphase chromosomes', Proceedings of the National Academy of Sciences, 87(16), 6223-6227.

Henegariu, O., Artan, S., Greally, J. M., Chen, X.-N., Korenberg, J. R., Vance, G. H., Stubbs, L., Bray-Ward, P. and Ward, D. C. (2001) 'Cryptic translocation identification in human and mouse using several telomeric multiplex fish (TM-FISH) strategies', Laboratory investigation, 81(4), 483-491

Henegariu, O., Bray-Ward, P., Artan, S., Vance, G. H., Qumsyieh, M. and Ward, D. C. (2001) 'Small marker chromosome identification in metaphase and interphase using centromeric multiplex FISH (CM-FISH)', Laboratory investigation, 81(4), 475-481.

Henegariu, O., Dunai, J., Chen, X.-N., Korenberg, J. R., Ward, D. C. and Greally, J. M. (2001) 'A triple color FISH technique for mouse chromosome identification', Mammalian Genome, 12(6), 462-465. 

Henegariu, O., Heerema, N. A., Bray-Ward, P. and Ward, D. C. (1999) 'Colour-changing karyotyping: an alternative to M-FISH/SKY', Nature genetics, 23(3), 263-264.

Henegariu, O., Heerema, N. A., Lowe Wright, L., Bray-Ward, P., Ward, D. C. and Vance, G. H. (2001) 'Improvements in cytogenetic slide preparation: controlled chromosome spreading, chemical aging and gradual denaturing', Cytometry, 43(2), 101-109.

Oliveira, A. M. and French, C. A. (2005) 'Applications of fluorescence in situ hybridization in cytopathology', Acta cytologica, 49(6), 587-594.

Tepperberg, J., Pettenati, M., Rao, P., Lese, C., Rita, D., Wyandt, H., Gersen, S., White, B. and Schoonmaker, M. (2001) 'Prenatal diagnosis using interphase fluorescence in situ hybridization (FISH): 2-year multi-center retrospective study and review of the literature', Prenatal diagnosis, 21(4), 293-301.


نویسندگان

سارا داوری، دکتر محمد امین طباطبائی فر (متخصص ژنتیک پزشکی)، واحد تحقیق و توسعه آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک اریترون

تماس با ما


اریترون یک آزمایشگاه تخصصی است که از راه های مختلف می‌توانید با آن در تماس باشید و پرسش ها

 و مشکلات خود را به آسانی با متخصصین ما در میان بگذارید.

 

ساعت کار آزمایشگاه از 06:30 صبح الی 10 شب به طور یکسره و روزهای تعطیل از 7 صبح الی 2 بعد از ظهر

اصفهان / خیابان شیخ صدوق شمالی / خیابان شیخ مفید غربی

جواب آزمایش خود را به آسانی از طریق ربات تلگرامی به آدرس erythronlab_bot@ دریافت نمایید.

شماره تماس : 2-36633621 - 031

شماره فکس: 89784728- 021                                           [email protected]

                                                                                    کد پستی : 76351-81647